Ševčenko, Kiril and Kazak, Oleg (2023) Dunav u geopolitičkim planovima i društveno-političkoj misli Austrije i Ugarske u međuratnom periodu (1918-1938). In: Evropa i Dunav - Dunav u geopolitičkim strategijama evropskih država. Institut za političke studije, Beograd, pp. 83-96. ISBN 978-86-7419-373-0

Text 83-96.pdf Download (331kB)

Abstract

Proces Slika Dunava zauzimala je značajno mesto u geopolitičkoj i društveno-političkoj misli Austrije i Ugarske. Posle sloma Austrougarske 1918. godine, intelektualna elita Austrije i Ugarske, u suštinski novim uslovima međuratne Evrope, pokušava da preispita ulogu svojih država u istoriji naroda Podunavlja. Političari i mislioci međuratne Austrije, oslanjajući se na filozofsko nasleđe 19. veka, koje je isticalo civilizacijsku ulogu nemačke Austrije u Centralnoj Evropi, došli su na ideju o Dunavskoj federaciji. Ovaj projekat je uključivao socio-ekonomsku reintegraciju naroda koji su prethodno bili deo Austro-Ugarske; Istovremeno, jedan broj austrijskih mislilaca je isticao kulturnu misiju nemačkog naroda kao nosioca imperijalne ideje i „prirodnog vođe” srednje Evrope. Ideje Dunavske federacije uživale su podršku privrednih krugova u Austriji i niza političkih partija. U Mađarskoj je sačuvano značenje ideje „svetostefanizma”, potvrđujući prirodnost civilizacijske dominacije Mađara u Podunavlju, koji obezbeđuje miran suživot drugih naroda i mogućnost njihovog slobodnog razvoja. U praksi važniji značaj u mađarskoj politici imalo je posebno opravdanje za reintegraciju naroda, koji su prethodno bili deo istorijske Mađarske. Potrebu da Podkarpatska Rus uđe u sastav Mađarske mađarski političari su potkrepljivali geoekonomskim razmatranjima – svrsishodnošću kontrole pritoke Dunava rekom Tisom i obezbeđivanjem ekonomskog razvoja regiona između južnih Karpata i Dunava. Ideje Dunavske federacije nisu sprovedene u delo zbog odbijanja ovog projekta od strane zemalja naslednica Austrougarske; kao rezultat toga, sproveden je anšlus Austrije prema Nemačkoj. Mađarska, koja je uspela da pripoji deo ranije izgubljenih teritorija, ispostavila se kao satelit nacističke Nemačke, izgubivši samostalnu ulogu u regionu.

Actions (login required)

View Item