Kolaković, Aleksandra (2023) Dunav u geopolitičkim strategijama Francuske: uloga nauke i naučnika u istorijskoj i aktuelnoj perspektivi. In: Evropa i Dunav - Dunav u geopolitičkim strategijama evropskih država. Institut za političke studije, Beograd, pp. 97-118. ISBN 978-86-7419-373-0

Text 97-118.pdf Download (388kB)

Abstract

Francuska je od Krimskog rata i osnivanja Dunavske komisije (1856) počela da pokazuje veće interesovanje za region Dunava, Balkan, Habzburšku monarhiju i slovenske narode na ovom prostoru. Uporedo, Francuska je imala povlašćeni status prilikom trgovine u Osmanskom carstvu, kao i značajan kapital uložen u različite poslove ove države. Kako je postalo jasno da je Osmansko carstvo na zalasku moći nad evropskim posedima, a države u toku Dunava sticale nezavisnost, pažnja velikih sila, a time i Francuske se krajem 19. veka sve više usmeravala ka Balkanu i Dunavu. Trka za kolonijama, moći i prestižom, oporavak privrede i pozicije u međunarodnim odnosima nakon velikog nacionalnog poraza u ratu sa Pruskom (1870/71), kao i podela na blokove i savez sa Rusijom (1894) određivali su francuske strategije i prema Dunavu. Sve pomenuto je uticalo i da region Dunava, Balkan, a posebno države koje su sticale nezavisnost u ovom periodu – Srbija, Bugarska i Rumunija, budu u središtu interesovanja francuskih naučnika. Rad nastoji da na osnovu istorijskih podataka i analize uloge naučnika, a posebno Ogista Dozona, koji je bio i jedan od francuskih diplomata u Dunavskoj komisiji (Commission du Danube), osvetli mesto Dunava u geopolitičkim planovima Francuske. Cilj je da se istraži i prezentuje uloga nauke i naučnika, odnosno naučne diplomatije na kreiranje strategija kojima je krajem 19. i početkom 20. veka jačao politički, ekonomski i kulturni uticaj Francuske na Balkanu i u zemljama koje povezuje Dunav, a posebno na primeru Srbije. Na kraju će se uloga nauke i naučnika pre sto godina komparirati i u kontekstu „povratka Francuske na Balkan” na kraju druge decenije 21. veka (Strategija Francuske za Zapadni Balkan, 2019) i njena strategija u odnosu na Dunav. Rad će nastojati da ukaže na naučnu diplomatiju i programe međunarodne naučne saradnje kao što je Program finansiranja multilateralne naučne i tehnološke saradnje u Dunavskom regionu, kao jednu od bitnih i tradicionalnih odlika nekadašnje i aktuelne francuske strategije ka Dunavu, Balkanu i Srbiji, a koja je prisutna čak i u izmenjenim geopolitičkim okolnostima.

Actions (login required)

View Item