Mirović, Dejan (2019) Svetozar Marković i srpsko-ruski odnosi. Nacionalni interes, 36 (3). pp. 231-244. ISSN 1820-4996

Text NI-36-11.pdf Download (346kB)

Abstract

Svetozar Marković je imao ogroman uticaj na srpsku intelektualnu misao i društvo polovinom XIX veka. Za čitave generacije srpskih intelektualaca i političara bez obzira da li su zastupali leve ili desne političke ideje, on je bio svojevrstan učitelj. Najpoznatiji primeri su Jovan Skrelić i Nikola Pašić. Marković je bio i glavni ideološki protivnik Milana Obrenovića i prozapadnih vladajućih elita. Međutim, ono što se često zanemaruje kada se analizira delo Svetozara Markovića je njegova uloga u popularizovanju i prihvatanju ruske kulture i ideja u Srbiji. On je bio prvi srpski intelektualac koji je propagirao učenje ruskog jezika u Srbiji. Prevodio je rusku književnost, uključujući i klasike poput Gogolja, Turgenjeva i Ljermontova. U pravnom i sociološkom sislu, Marković je smatrao da kod Srba i Rusa postoji solidarnost i humanost koja ne postoji na Zapadu. U „apsolutističkoj Rusiji“ koju on kao ateista i socijalista kritikuje, nezavisnost sudstva je bila na višem nivou nego u Srbiji koju su vodili činovnici školovani na Zapadu. Marković vidi pozitivne uticaje Rusije u unutrašnjoj srpskoj politici i pravnom sistemu. Rusija koja je bila apsolutistička država je morala da podseća srpske knezove da uzmu u obzir i interese naroda i demokratije. Kada analizira međunarodne odnose Marković ističe da su Rusi garantovali autonomiju u odnosu na Tursku i narodna prava Akermanskom konvencijom iz 1826. godine. Marković pravi jasnu distinkciju između zapadnih vrednosti i politike. Kada piše o engleskoj politici on ističe da je licemerna i nemoralna i smatra da se engleski zakoni ne mogu automatski primeniti na sve narode.

Actions (login required)

View Item